Bu akşam prömiyerini izleme fırsatı bulduğum bu doksan dakika tek perdelik yüksek enerjili, bol ironili, komedi dolu, trajik hikaye, çok sevdiğim ve iz bırakan eser George Orwell – 1984’e (ya da Yevgeniy Zamyatin’in Biz adlı eserine) olan benzerliklerinden ötürü ayrı bir beğenimi kazandı diyebilirim. Bu oyunun yazarı Yeton Neziray, daha önce duymadığım ve okumadığım bir yazar. Aynı isimli tiyatro kitabı Acındırma Propaganda Birimi de 1990’lardan önceki Arnavutluk’ta yaşanmış olan otoriter yönetimi eğlenceli bir şekilde ele alan bir metinmiş. Dediğim gibi kitabı okumadım, ama eminim ki bugün sahnede izlediklerim kitabın harikulade bir canlandırılmasıydı. Bu vesileyle bu yazarın diğer eserlerine de kendi adıma merak uyandırdı.
Genelde dekoru inceleme fırsatı bulduğum oyun başlamadan önceki açık perde bekleme süresi yerine bu oyun başlangıç anına kadar kapalı perde bir şekilde, arkasında barındırdığı sürpriziyle birlikte geldi. Perdenin açılışıyla da Parti Rejimi ve Lider aşkı(!) derken kurgu ile gerçek dünya hemencecik birbirine girdi. Artık hepimiz bunun bir parçası ve pek tabi seyircisiydik.
Bir tarafta yazar ve karısı, diğer tarafta parti müfettişi ve kadın polis. Gerçek düşüncelerin saklanılmaya çalışıldığı, söylemlerin en ufak bir yere çekilmesine tahammülün olmadığı bir dünyada sanatın direnişi ve yine aynı sanatın yanlış propagandalara alet edilmeye çalışılması. Ne kadar tipik değil mi? Metnin orijinali Arnavutluk üzerinden anlatmış, ben diyeyim Almanya, siz deyin İtalya, beriki desin… Neyse anladınız. İşkence, itiraf(!), laf ebeliği, absürt, komedi, şiddet, sevgi, kaygı, korku, anne, baba, toplum, düzen, ne ararsanız bulabileceğiniz bir oyun.
Dekor, aksesuar, kostüm ve ışık şahaneydi. Bütünleyici ve yönlendiriciydi. Gerilim gereken yerde gerilim, odak istenen yerde odak. Müzikler keza öyle.
Oyunculuklara denecek tek şey bravo! Hiç kimseyi ön plana çıkaramam, komple bir ekip. Baş rol, yan rol benim için yoktu.
Emeği geçen herkese büyük alkış. Yeni oyun, yeni sezon, yeni heyecan. Işığınız, seyirciniz bol olsun.
No Comments